Powstanie Styczniowe,1863-1864, było najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym w epoce porozbiorowej.
Wprawdzie jego efekt tego Powstania był przerażający:
– egzekucje uczestników konspiracji – w sumie ponad 670 osób;
– 38 tys. osób wywiezionych na Syberię;
– konfiskata setek dworów,
– zniesienie resztek samodzielności Królestwa Polskiego,
ale w dłuższej perspektywie rzecz wyglądała już nieco inaczej.
Wspomnienie klęski tego Powstania, było „iskrą” do skutecznej pracy organicznej już od lat 70-tych XIX wieku.
I jeszcze jedna, moim zdaniem, bardzo ważna rzecz.
Pamięć o tym Powstaniu (odżyła pod koniec XIX i na początku XX wieku), była inspiracją dla ludzi mieszkających niegdyś w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do walki zbrojnej o niepodległość.